Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα Δημόσιας Υγείας και μια από τις σημαντικότερες αιτίες χρόνιας νοσηρότητας, θνητότητας και οικονομικής επιβάρυνσης των συστημάτων υγείας παγκοσμίως. Η νόσος ΧΑΠ προκαλεί χρόνια φλεγμονή στους πνεύμονες, καθιστώντας δύσκολη τη λήψη κάθε αναπνοής. Με την πάροδο των ετών, οι πνεύμονες «τραυματίζονται» και η αναπνοή γίνεται όλο και περισσότερο πιο δύσκολη και πιο εργώδης μέσα από τους «στενωμένους» και «τραυματισμένους» αεραγωγούς.

 

Η κύρια αιτία για την νόσο ΧΑΠ είναι το κάπνισμα σε ποσοστό που αγγίζει περίπου το 85-90%. Οι χρόνιοι καπνιστές θα εμφανίσουν δομικές αλλαγές στους πνεύμονες , όπως για παράδειγμα εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα, με διαφορετική συμπτωματολογία για την κάθε μορφή της νόσου. Επιπρόσθετοι παράγοντες είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οικιακή ρύπανση (καύση ξύλων, χρήση βιομάζας), αλλά και η επαγγελματική έκθεση (αρτοποιοί, ξυλουργοί).

 

Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι οι περίοδοι επιδείνωσης των συμπτωμάτων, οι οποίες αποκαλούνται παροξύνσεις ή εξάρσεις. Ως εκλυτικοί παράγοντες για την εμφάνιση παροξύνσεων, έχουν περιγραφεί οι λοιμώξεις και η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα συμπτώματα της ΧΑΠ επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου και οι εξάρσεις επιταχύνουν την επιδείνωση της αναπνευστικής λειτουργίας, οδηγώντας στα τελικά στάδια σε αναπνευστική ανεπάρκεια.   

 

Τα συμπτώματα της ΧΑΠ είναι η δύσπνοια, η οποία δύναται να εξελίσσεται αργά, ο συριγμός και ο χρόνιος παραγωγικός ή μη βήχας. Συνοδά συμπτώματα, η κόπωση, η ανορεξία, το οίδημα των σφυρών, ο συριγμός, η κατάθλιψη, οι διαταραχές του ύπνου και η απώλεια σωματικού βάρους.

 

Η διάγνωση της  ΧΑΠ λαμβάνει χώρα με τη σπιρομέτρηση, την κλινική εξέταση και το ιστορικό μετά από την εκτίμηση του ειδικού Πνευμονολόγου-Φυματιολόγου. Η θεραπεία στους καπνιστές αφορά κυρίως στην απεξάρτηση από την καπνιστική έξη. Εδώ και πολλά έτη, τα επιστημονικά δεδομένα έχουν καταγράψει ότι η διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη της νόσου, ενώ μειώνει αισθητά τα επίπεδα της συστηματικής φλεγμονής του οργανισμού, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του ασθενή. Εξίσου σημαντική είναι η πρόληψη των λοιμώξεων με τον ετήσιο εμβολιασμό έναντι της εποχικής γρίπης και του πνευμονιόκοκκου.

 

 Η ορθή φαρμακευτική αγωγή μειώνει τα συμπτώματα, τη συχνότητα και τη βαρύτητα των παροξυσμών, βελτιώνοντας την ικανότητα για άσκηση. Κορωνίδα στη θεραπεία της ΧΑΠ είναι η λήψη των βρογχοδιασταλτικών, μόνα ή σε συνδυασμό με εισπνεόμενα ή από το στόμα κορτικοστεροειδή, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου.

 

Τέλος, σημαίνοντα ρόλο στην ολιστική αντιμετώπιση της ΧΑΠ κατέχει η πνευμονική αποκατάσταση, η οξυγονοθεραπεία και η κατ’ οίκον μη επεμβατική μηχανική υποβοήθηση της αναπνοής, όπου αυτές κρίνονται απαραίτητες.