Σήμερα, 19/3/2021, εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου, με στόχο να αναδειχθεί η σημασία του ύπνου για την υγεία του ατόμου και οι συνέπειες της αϋπνίας, μέσα από την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις ορθές πρακτικές ύπνου, κλινικές καταστάσεις που σχετίζονται με τον ύπνο και παθήσεις που προκαλούνται από την έλλειψή του.

   Περαιτέρω στόχος είναι η προαγωγή της υγιεινής του ύπνου ως απαραίτητου στοιχείου καλής υγείας και την εξασφάλιση αυτής μέσα από την ενημέρωση για τις διαταραχές του ύπνου και τις εξελίξεις γύρω από την θεραπεία τους. Με τον όρο «υγιεινή του ύπνου» εννοούμε τα σωστά και τακτικά ωράρια ύπνου και αφύπνισης, την αποφυγή έντονων δραστηριοτήτων και ακτινοβολίας αμέσως πριν την κατάκλιση, τον ύπνο σε χώρο με κατάλληλες συνθήκες όπως θερμοκρασία, ηχομόνωση, φωτισμός κτλ.

 

   Εκτιμάται ότι οι διαταραχές αυτές απειλούν την ποιότητα ζωής του 45% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού, κοστίζοντας παράλληλα πάνω από 400 εκ.$ τον χρόνο στις ΗΠΑ, 60 εκ. στην Γερμανία, 50 εκ. στο Ηνωμένο Βασίλειο και 21 εκ. $ στον Καναδά. Η συχνότερη από αυτές τις διαταραχές, το Σύνδρομο Αποφρακτική Απνοιών-Υποπνοιών κατά τον Ύπνο, γνωστό ως υπνική άπνοια, αφορά περίπου το 22% των ανδρών (1 στους 4) και το 17% των γυναικών (1 στις 6).

 

   Τα στοιχεία βασίζονται σε στατιστικές που υποεκτιμούν την πραγματικότητα, τόσο γιατί τα συμπτώματα εισβάλλουν πολλές φορές βραδέως με αποτέλεσμα το άτομο που πάσχει να τα αντιλαμβάνεται δυσκολότερα, επειδή εξοικιώνεται, αλλά και λόγω μειωμένης εγρήγορσης στην αντιμετώπισή τους και πλέον λόγω δυσχερέστερης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.

 

   Την τρέχουσα περίοδο που διανύουμε, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, τα ωράρια και η ποιότητα του ύπνου μας είναι πολύ περισσότερο διαταραγμένα λόγω αυξημένου στρες, μειωμένων δραστηριοτήτων και περισσότερου χρόνου μπροστά στην οθόνη.

 

    Κοιμόμαστε περίπου το 1/3 της ζωής μας. Για πολλούς αιώνες ο ύπνος θεωρούνταν από τους επιστήμονες και τους φιλοσόφους ένα φαινόμενο παθητικού χαρακτήρα. Εδώ και κάποιες δεκαετίες αναγνωρίζεται ως ενεργητικό φαινόμενο απολύτως αναγκαίο για την ανάπτυξη και την υγεία του ανθρώπου, που απαιτεί την αρμονική συνεργασία πολλών συστημάτων του οργανισμού και αποτελεί σταθερά σημαντικό πεδίο συνεχούς επιστημονικής έρευνας. Πράγματι, αν ο ύπνος δεν ήταν απαραίτητος για την εξέλιξη και διατήρηση των ειδών, θα αποτελούσε το μεγαλύτερο λάθος της φύσης και της φυσικής επιλογής.

 

    Όλοι μας γνωρίζουμε καλά πόσο κουρασμένοι ή κακοδιάθετοι αισθανόμαστε την επόμενη μέρα μετά από ένα ξενύχτι ή από έναν κακό ύπνο. Οι επιπτώσεις του ελλειπούς ή κακής ποιότητας ύπνου διακρίνονται σε βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες, αφορούν σε όλα τα συστήματα του οργανισμού και επηρεάζουν τρία επίπεδα της ζωής μας: α) την ποιότητα ζωής, τόσο του ίδιου του ατόμου που πάσχει όσο και του παρακοιμώμενου, αλλά και του ίδιου του ζευγαριού,

 

 β) την υγεία και την πιθανότητα εμφάνισης ή/και επιδείνωσης καρδιαγγειακών, μεταβολικών αναπνευστικών νοσημάτων, μείωσης της ανοσιακής λειτουργίας, πρόσληψης βάρους, διαταραχών του θυμικού και μεταβολών της διάθεσης και

 

 γ) τον κίνδυνο πρόκλησης τροχαίων και εργατικών ατυχημάτων, λόγω διαταραχών της συγκέντρωσης, μείωσης της παραγωγικότητας και καταστολής της εγρήγορσης και των αντανακλαστικών.

 

   Τα συμπτώματα που μπορεί να θέσουν την υποψία ύπαρξης του συνδρόμου υπνικής άπνοιας διακρίνονται σε ημερήσια και νυκτερινά: αίσθημα κούρασης την ημέρα, υπνηλία, μειωμένη ενέργεια, ευερεθιστότητα, έλλειψη συγκέντρωσης και διαταραχές μνήμης, αλλά και ροχαλητό, αφυπνίσεις τη νύχτα με αίσθημα πνιγμονής, έγερση για νυκτερινή ούρηση, ανήσυχος ύπνος είναι κάποια από αυτά. Αλλά και πολλές παθήσεις, όπως καρδιολογικές, π.χ.αρρυθμίες, μεταβολικές, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία ή οι νεφροπάθειες και αναπνευστικά νοσήματα, π.χ. η πνευμονική ίνωση και περιοριστικά νοσήματα, μπορούν να προκαλούν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαταραχών ύπνου.

 

   Αν, λοιπόν, σας έχουν πει ότι ροχαλίζετε συχνά και δυνατά, αν ξυπνάτε κουρασμένοι ή νιώθετε ότι ο ύπνος σας δεν είναι αναζωογονητικός, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Μπορεί η αιτία να είναι χαμηλές τιμές οξυγόνου το βράδυ. Ο πνευμονολόγος είναι εκείνος που θα μπορέσει μέσα από ειδικά ερωτηματολόγια και την κλινική εξέταση να εκτιμήσει την κατάσταση και να σας κατευθύνει.

 

   Στις δύσκολες μέρες που διανύουμε, προβάλλει ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να επωφεληθούμε όλοι μας από τις ευεργετικές επιδράσεις ενός αναζωογονητικού και καλού ύπνου. Με τον τρόπο αυτό, θα ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αλλά και θα βελτιώσουμε την ψυχική μας υγεία που τόσο πλήττεται από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Επιπλέον, εν όψει του εμβολιασμού μας κατά του SARS-CO-V-2, φροντίζουμε να κοιμηθούμε καλά πριν και μετά τη χορήγηση της δόσης του εμβολίου, ώστε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να χτίσει την επιθυμητή ανοσία έναντι του ιού. Για να παραμένουμε όλοι ασφαλείς και υγιείς!